De Kabinetsreactie loog er niet om. Van de analyse en conclusies van het adviesrapport werd geen spaan heel gelaten. Een wettelijk kader aanvullend op en naast de huidige systematiek behoort wél tot de mogelijkheden en de groep mensen waar het bij voltooid leven om gaat, is nu eenmaal anders. Bij hen speelt het medisch aspect bij de doodswens geen of een ondergeschikte rol. Zij lijden ten gevolge van bijvoorbeeld het verlies van partner en dierbaren, verlies van zinvolle contacten, door vermoeidheid en apathie zonder dat daarvoor een medische grondslag is aan te wijzen. De Wtl biedt voor deze ouderen geen oplossing. Een medisch oordeel van een arts en een daaruit volgend conflict van plichten dat handelen van de arts rechtvaardigt, is in deze gevallen niet aan de orde. Het Kabinet is van mening dat het verzoek om hulp van deze groep mensen een legitiem verzoek is.
Leidende gedachte voor de oplossing die het Kabinet zoekt is in hoeverre aan de autonomie van degene die een stervenswens heeft tegemoet is te komen. Autonomie is een fundamentele waarde en een belangrijk element in zowel ethiek als recht, een grondbeginsel waarmee het ideaal en recht dat iedereen zelf zijn of haar eigen leven vorm moet kunnen geven tot uitdrukking wordt gebracht. Autonomie is uiteraard geen absolute waarde en dient altijd in samenhang te worden gezien met andere waarden.
Een waarde die een belangrijke rol speelt in de discussie over actieve levensbeëindiging in het algemeen en daarmee ook over hulp bij zelfdoding voor mensen die hun leven als voltooid beschouwen, is die van de beschermwaardigheid van het leven. Het Kabinet voelt zich verantwoordelijk voor die beschermwaardigheid en zet zich maximaal in voor een algemeen gevoel van veiligheid en bescherming van de kwetsbare leden van de samenleving.
De visie van het Kabinet is om niet alleen dit recht op autonomie te erkennen, maar het ook vorm te geven, zodat recht gedaan kan worden aan de legitieme en groeiende wens van de samenleving. Het is daarbij de rol van de overheid om strikte voorwaarden te stellen die de zorgvuldigheid, toetsbaarheid en transparantie invulling geven opdat de veiligheid van eenieder in de samenleving wordt geborgd.
Dit vergt een apart wettelijk kader, waarbij een extra uitzondering op de strafbaarheid van hulp bij zelfdoding wordt gemaakt, gebaseerd op het recht op autonomie en niet, zoals de huidige uitzondering in de Wtl, uitgaande van de barmhartigheid van de arts. Een speciaal daartoe opgeleide hulpverlener zal deze hulp mogen verlenen met een speciale bevoegdheid tot het verstrekken van de dodelijke middelen.
In de brief geeft het Kabinet een verrassend eigen visie op voltooid leven. In het debat over de Kabinetsreactie in een plenaire vergadering van de Tweede Kamer op 26 oktober stemde de meerderheid van de Tweede Kamer (PvdA, VVD, D66, GroenLinks, 50Plus) er mee in dat nu verder aan een wet gewerkt kan worden. PVV en SP twijfelden, de christelijke partijen (CU, SGP, CDA) waren fel tegen en omarmden het adviesrapport. Daarmee gaven zij wél aan dat de Euthanasiewet goed functioneert en dat is weer winst. Terwijl de Tweede Kamer nog maar net heeft aangegeven naar een wet toe te willen werken, komt D66 in december al met een wetsvoorstel. Indiening daarvan zou nog tot 2020 duren.
Voor het eerst in de geschiedenis van Uit Vrije Wil tekent zich hier heel duidelijk (het begin van) een felle richtingenstrijd af: autonomie c.q. zelfbeschikking vs betutteling en verbod. Van nu af aan zal deze botsing tussen de gezichtspunten van de christelijke partijen en de meer liberale zich herhaaldelijk voordoen, ook al wordt het eigen gedachtegoed van christelijk conservatieve zijde niet altijd even duidelijk geëxpliciteerd, waardoor hetgeen wordt geconcludeerd, niet objectief is maar gekleurd. Dat is de makke van het Perspectief-onderzoek en in het verlengde daarvan van het advies van de Raad van State.